Zdarza się, że w księdze wieczystej prowadzonej dla lokalu mieszkalnego, czy też nieruchomości gruntowej pojawia się w dziale IV księgi wieczystej wpis hipoteki przymusowej. W tym artykule opiszemy, co to jest hipoteka przymusowa, kiedy można ją ustanowić i jak wykreślić hipotekę przymusową z księgi wieczystej?
Co to jest hipoteka przymusowa?
Hipoteka przymusowa jest rodzajem hipoteki, która jest ograniczonym prawem rzeczowym. Hipoteka stanowi zabezpieczenie spłaty określonej wierzytelności. Oznacza to, że jeżeli dłużnik nie będzie spłacać zobowiązania, wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swoich wierzytelności z nieruchomości, niezależnie od tego, czyją stanie się własnością.
Do ustanowienia hipoteki przymusowej nie potrzeba zgody właściciela nieruchomości. Wpisu dokonuje się na podstawie dokumentu takiego jak np. orzeczenie sądu, ugoda przed mediatorem, postanowienie prokuratora lub decyzja administracja. Sposób ustanowienia hipoteki przymusowej odróżnia ją od hipoteki umownej, która jest ustanawiana na podstawie umowy między właścicielem nieruchomości a wierzycielem, np. umowa kredytowa.
Kiedy można ustanowić hipotekę przymusową?
W przypadku gdy wierzyciel, np. osoba prywatna obawia się, że nie będzie mógł zaspokoić swoich wierzytelności przysługujących przeciwko dłużnikowi (nie odzyska swoich pieniędzy), może złożyć wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia poprzez ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości dłużnika do określonej kwoty. Dotyczy to sytuacji, gdy brak zabezpieczenia może zniweczyć cel postępowania sądowego o zapłatę poprzez zbycie przez dłużnika nieruchomości stanowiącej jedyny składnik majątku dłużnika.
Wniosek taki może zostać złożony przez wierzyciela do sądu jako samodzielne pismo procesowe, w pozwie, a nawet już po złożeniu pozwu . Sąd uwzględniając ten wniosek wydaje postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia przez ustanowienie hipoteki przymusowej.
Jak wpisać hipotekę przymusową w księdze wieczystej?
Wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu następuje przez złożenie przez wierzyciela, który uzyskał to postanowienie wniosku do sądu wieczystoksięgowego o wpisanie hipoteki, do którego należy dołączyć postanowienie o zabezpieczeniu ze wzmianką o wykonalności. Do wniosku należy dołączyć postanowienie ze wzmianką o wykonalności oraz dodatkowo jeden odpis postanowienia z pouczeniem o wniosku o uzasadnienie i zażaleniu oraz odpisem wniosku o zabezpieczenie celem doręczenia postanowienia i pism przez Sąd wieczystoksięgowy dłużnikowi. O ustanowieniu hipoteki przymusowej dłużnik dowiaduje się po jej wpisaniu do księgi wieczystej.
Kiedy upada zabezpieczenie w postaci ustanowienia hipoteki przymusowej?
W razie prawomocnego zwrotu albo odrzucenia pozwu lub wniosku, oddalenia powództwa lub wniosku albo umorzenia postępowania, zabezpieczenie upada. Przykładowo, jeżeli sąd w sprawie sądowej udzielił zabezpieczenia roszczenia poprzez ustanowienie na nieruchomości dłużnika hipoteki przymusowej i postępowanie sądowe w tej sprawie zostało umorzone na podstawie prawomocnego postanowienia o umorzeniu postępowania, np. strony zawarły ugodę, to wówczas zabezpieczenie upada.
Jak wykreślić hipotekę przymusową po upadku zabezpieczenia?
Upadek zabezpieczenia w postaci ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości nie prowadzi do automatycznego wykreślenia wpisu hipoteki przymusowej z księgi wieczystej. Aby usunąć wpis, należy złożyć wniosek do sądu wieczystoksięgowego, do którego należy dołączyć dokument taki jak postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia w postaci ustanowienia hipoteki przymusowej. Postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia w całości ma charakter deklaratoryjny. Postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia w postaci hipoteki przymusowej jest właściwym dokumentem w rozumieniu art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece oraz art. 6268 § 2 k.p.c. do dokonania w księdze wieczystej, na jego podstawie wpisu o wykreślenie hipotek przymusowych z księgi wieczystej.
Jak uzyskać postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia w postaci hipoteki przymusowej?
Aby uzyskać postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia w postaci hipoteki przymusowej należy złożyć wniosek do sądu, który wydał postanowienie o zabezpieczeniu. Żądanie zawarte w tym wniosku powinno być sformułowane następująco: „wnoszę o stwierdzenie upadku zabezpieczenia przez ustanowienie hipoteki przymusowej”. Wniosek ten nie podlega opłacie sądowej.
Wniosek o wykreślenie hipoteki przymusowej z księgi wieczystej.
Dysponując postanowieniem o stwierdzeniu upadku zabezpieczenia przez ustanowienie hipoteki przymusowej możemy złożyć wniosek do sądu wieczystoksięgowego o wykreślenie z działu IV księgi wieczystej. Do tego wniosku należy dołączyć to postanowienie. Jako uczestnika postępowania wpisujemy wierzyciela, który uzyskał postanowienie o zabezpieczeniu. Opłata sądowa od wniosku o wykreślenie hipoteki przymusowej z księgi wieczystej wynosi 100,00 złotych od każdego żądania.
Kancelaria zajmuje się przygotowaniem wniosków wieczystoksięgowych i reprezentacją przed sądem wieczystoksięgowym w sprawach związanych z wykreśleniem wpisów z księgi wieczystej, w tym hipoteki przymusowej. W razie zainteresowania usługami Kancelarii, zapraszam do kontaktu.